Als je je nieuwsfeed bekijkt, lijkt het alsof er dagelijks nieuwe producten, recepten en gidsen opduiken over hoe je thuis gefermenteerde voeding kunt maken. Vergis je niet: gefermenteerde voeding is een van de snelst groeiende gezondheidstrends. Klinische studies hebben aangetoond dat gefermenteerde voeding het spijsverteringsstelsel kan helpen versterken, de weerstand tegen hoesten en verkoudheid kan verhogen en ontstekingsremmende effecten kan hebben.
Hoewel de voordelen van gefermenteerde voeding voor de spijsvertering en immuniteit algemeen bekend zijn, betekent recente vooruitgang in het begrip van de darm-hersenverbinding – ook bekend als het enterisch zenuwstelsel – dat de voordelen van het regelmatig consumeren van deze voedingsmiddelen een veel breder bereik hebben dan alleen de spijsvertering. Onderzoek brengt steeds nieuwe verbanden aan het licht tussen ons microbioom (de darmflora in onze darmen) en cognitieve gezondheid. Aangezien geestelijke gezondheid eindelijk het platform krijgt dat het verdient, is dit geweldig nieuws voor iedereen die te maken heeft met angst, depressieve stoornissen, geheugen, slaap en andere problemen met de hersenfunctie.
Recent onderzoek heeft aangetoond hoe belangrijk de darmflora is voor de verbinding tussen lichaam en hersenen, met name via het ‘enterisch zenuwstelsel’.
Wat zijn gefermenteerde voedingsmiddelen?
Gefermenteerd voedsel bestaat al zolang de mens voedsel kan bewaren en vormt een belangrijk onderdeel van traditionele diëten over de hele wereld. Voedingsmiddelen zoals kimchi, zuurkool, miso, olijven en augurken worden al generaties lang gemaakt om de voedingswaarde te maximaliseren en de houdbaarheid te verlengen. Gefermenteerde voedingsmiddelen omvatten ook alcoholische dranken zoals wijn en bier. Hoewel het fermentatieproces in deze voedingsmiddelen een aantal voordelen met zich meebrengt – zoals resveratrol, een polyfenol met krachtige antioxiderende eigenschappen geproduceerd door rode wijn – is het de lacto fermentatie die de grootste voordelen van gefermenteerd voedsel oplevert.
Lacto fermentatie kan de voedingssamenstelling van veel voedingsmiddelen verbeteren, waaronder zuivelproducten zoals kefir, een gekweekt melkproduct dat rijk is aan spijsverteringsenzymen, waaronder lactase. Dit enzym ‘voorverteert’ de lactose in de melk, waardoor het een ideale vervanger is voor personen die zuivel niet verdragen. Het bevat een grote verscheidenheid aan bifidobacteriën en lactobacillus-soorten, die het darmmicrobioom voeden en de bacteriële biodiversiteit ervan verbeteren. Het heeft bewezen voordelen voor cholesterol en ontstekingen en bevat veel mineralen, B-vitamines en vitamine K2.
Lacto-gefermenteerd voedsel wordt geassocieerd met veel positieve voordelen en is rijk aan in vet oplosbare vitaminen, mineralen en antioxidanten.
Waarom gefermenteerd voedsel goed is voor je hersenen
Meer dan ooit tevoren ontdekken we hoezeer de menselijke gezondheid afhankelijk is van de kracht en diversiteit van de nuttige darmflora om de spijsvertering en stofwisseling te reguleren, infecties te bestrijden en te communiceren met het immuunsysteem.De darmflora is verantwoordelijk voor het ontgiften van milieuverontreinigende stoffen, het verhogen van de weerstand tegen stress en het onderhouden van een gezond darmslijmvlies dat voorkomt dat ongewenste eiwitten en endotoxinen in de bloedbaan terechtkomen en ontstekingen veroorzaken.
In de afgelopen jaren hebben zowel menselijke als dierlijke studies aangetoond dat het consumeren van gefermenteerde voedingsmiddelen een positieve invloed kan hebben op aandoeningen zoals het prikkelbare darmsyndroom en inflammatoire darmziekten door te zorgen voor een evenwichtiger darmmicrobioom. Door klinisch onderzoek snappen we nu beter hoe gefermenteerde voeding de cognitieve functie en de gezondheid van de hersenen ondersteunt door te beschermen tegen neurotoxiciteit en oxidatieve stress.
In de hersenen is GABA (Gamma-aminoboterzuur) een remmende neurotransmitter met als belangrijkste rol het verminderen van de neurale prikkelbaarheid in het hele zenuwstelsel.
Melkzuurbacteriën uit bepaalde gefermenteerde voedingsmiddelen zijn belangrijke producenten van GABA en zouden beschouwd moeten worden als belangrijke factoren voor het verbeteren van de stemming en de cognitieve functie.Een verstoord darmmicrobioom wordt klinisch in verband gebracht met angst en depressieve stoornissen, en dierstudies tonen aan dat probiotica die voor deze aandoeningen worden toegediend antidepressieve en angstremmende effecten hebben. Bovendien is aangetoond dat voedingspatronen die gefermenteerde voedingsmiddelen bevatten, een positief effect hebben op stressvermindering en geheugenverbetering, door de biodiversiteit van de darmen te beïnvloeden.
Het overweldigende bewijs wijst erop dat deze belangrijke microben cellulaire communicatoren zijn die in miljoenen jaren met ons lichaam en onze hersenen zijn geëvolueerd om ons gedrag te beïnvloeden.
Anekdotisch rapporteren mensen die regelmatig gefermenteerd voedsel consumeren een verminderd opgeblazen gevoel, helderder denken, verbeterde stemming en minder hersenmist. En het mooie van gefermenteerd voedsel is dat het makkelijk is om thuis te maken, met zuurkool en bieten kvass als twee uitstekende voorbeelden.
Van gefermenteerde voedingsmiddelen is ontdekt dat ze kalmerende, angstremmende en antidepressieve effecten hebben door de microbiële diversiteit in de darmen gunstig te beïnvloeden.
Tegenwoordig is het steeds makkelijker om een grotere verscheidenheid aan internationale voedingsmiddelen en dranken te consumeren. Je kunt in je plaatselijke natuurvoedingswinkel kijken of ze melkkefir, kombucha thee of ongepasteuriseerde kimchi op voorraad hebben; zelfs sommige supermarkten beginnen een groot assortiment gefermenteerde voedingsmiddelen op de markt te brengen. Als je ervoor kiest om met vrienden uit eten te gaan, kies dan voor Japans of Koreaans eten, waar je vaak gefermenteerde augurken of kool bij je maaltijd kunt eten. En als je het zelf wilt proberen, nog beter! Je zult versteld staan hoe goedkoop en gemakkelijk je sommige kunt maken. Hieronder vind je een idee om je op weg te helpen:
Biet kvass is een populair hoofdbestanddeel van traditionele diëten in Rusland en Oekraïne. Het heeft een pittige, wrange smaak en past goed bij gekookt vlees en veel hartige gerechten. Je kunt een scheutje drinken als tonic, of er zelfs saladedressings mee maken en het gebruiken als azijn. Je hebt maar 3 ingrediënten nodig:
- Ca. 350 g gewassen rauwe bieten, ontdaan van kop en staart en in blokjes gesneden
- 1- 2 theelepels zeezout, kruiden (optioneel) of gember- of citroenschijfjes
- Schoon gefilterd water
- Een marmeren pot van 1 liter
Houd je niet van rode biet? Geen probleem, je kunt bijna exact dezelfde methode gebruiken met witte of rode kool en er zuurkool van maken!
Het is makkelijker dan ooit om gefermenteerde voeding in je dieet op te nemen. Veel supermarkten verkopen nu kombucha of kefir, en er zijn veel eenvoudige recepten om je op weg te helpen met fermenteren.
Conclusie
Het bewijs is duidelijk: probiotische en gefermenteerde voedingsmiddelen zijn niet alleen krachtige middelen om de darmen en het immuunsysteem gezond te houden, ze zijn ook een krachtig middel om de gezondheid van de hersenen, de cognitieve functie en een positieve stemming te maximaliseren. Kefir, kombucha, kimchi en zuurkool maken al duizenden jaren deel uit van traditionele diëten en de renaissance van deze voedingsmiddelen als superfoods van de 21e eeuw is zeker een reden voor een feestje.